8 lutego 1951 r. - w warszawskim więzieniu na Mokotowie zamordowano Zygmunta Szendzielarza ps. ,,Łupaszko'', Antoniego Olechnowicza ps. ,,Pohorecki'', Lucjana Minkiewicza ps. ,,Wiktor'' i Henryka Borowskiego ps. ,,Trzmiel'' - żołnierzy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. V Brygada walczyła podczas okupacji niemieckiej na Wileńszczyźnie pod dowództwem mjr. Zygmunta Szendzielarza ,,Łupaszki''. Była to jedna z najbitniejszych jednostek podziemia wileńskiego. W lipcu 1944 roku część żołnierzy Brygady przeszła na Zachód, za linię Curzona, by tam kontynuować walkę, tym razem z komunistycznym okupantem. Na Białostocczyźnie mjr. ,,Łupaszka'' odtworzył jednostkę, gromadząc pod swoimi rozkazami ponad 250 partyzantów. W latach 1945-1946 Brygada objęła działaniem ogromne obszary kraju - od zachodniego Pomorza, przez Gdańskie, Warmię i Mazury po Białostocczyznę i północną Lubelszczyznę. Dynamika walk żołnierzy V Brygady oraz wyłonionej z niej w lutym 1946 roku VI Wileńskiej Brygady AK, dowodzonej najpierw przez por. Lucjana Minkiewicza ,,Wiktora'' , a następnie od lata 1946 roku przez kpt. Władysława Łukasiuka ,,Młota'', wskazuje, że oddziały mjr. ,,Łupaszki'' to jedne z najlepszych jednostek bojowych antykomunistycznego podziemia zbrojnego. W latach 1945-1949 pododdziały obu Brygad wykonały ok. 550 akcji bojowych. Mjr. ,,Łupaszka'' został aresztowany w 1948 r. Do dziś nieznane jest miejsce pochówku zamordowanych.

23 października 1950 roku rozpoczął się proces byłych członków Okręgu Wileńskiego AK, w którym oskarżonymi byli: ppłk Antoni Olechnowicz ps. "Pohorecki", kpt. Henryk Borowski ps. "Trzmiel", mjr Zygmunt Szendzielarz ps. "Łupaszko", ppor. Lucjan Minkiewicz ps. "Wiktor", Lidia Lwow ps. "Lala", Wanda Minkiewicz ps. "Danka".

Wszyscy, oprócz kobiet, zostali skazani 2 listopada 1950 roku przez sędziego Mieczysława Widaja na wielokrotną karę śmierci.

Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku w więzieniu na Mokotowie.

W 1988 roku prezydent Polski na uchodźstwie w uznaniu wybitnych czynów w czasie wojny nadał mjr Szendzielarzowi Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari, a w 2007 roku został on odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Długi marsz ''Łupaszki'' , ''Pohoreckiego'', ''Trzmiela'' , ''Wiktora'' do więzienia na Mokotowie. Pamięci Ich oraz innych Żołnierzy Wolnej Polski :

  • Mjr ,,Łupaszko'' , ppłk ,,Pohorecki'' , kpt. ,,Trzmiel'' , ppor. ,,Wiktor'' - czytaj...
  • V Wileńska Brygada AK - czytaj...
  • Za świętą Sprawę - Żołnierze ,,Łupaszki'' - czytaj...
  • Tragiczny finał ''wileńskiej'' partyzantki - czytaj...
  • Lutowe rocznice. Nie zapomnieli... - czytaj...
  • Brygady ''Łupaszki'' i ''Młota'' - czytaj...
  • Antoni Olechnowicz ''Podhorecki'' - czytaj... (Wikipedia)
  • Lucjan Minkiewicz ''Wiktor'' - czytaj... (Wikipedia)
  • Zygmunt Szyndzielarz ''Łupaszko'' - czytaj... (Wikipedia)
  • Zobacz również w dziale ,,Żołnierze Wyklęci'' - materiały do pobrania : ,,Artykuły różne'' . Znajdują się tam pliki w formacie pdf dotyczące mjr. ,,Łupaszki'' i Jego V Wileńskiej Brygady AK - zobacz...
  • 09/02/2011 - Zwycięstwo ,,Łupaszki'' - czytaj...
  • 08/02/2011 - Bohater konsekwentny - czytaj...
  • 08/02/2011 - Ostatnia bitwa o prawdę - czytaj...

Archiwalne nagranie z zapisem głosu mjr. ''Łupaszko'' zarejestrowanym podczas procesu.

 

    "Przechodniu,

    Pochyl czoło, wstrzymaj krok na chwilę
    Tu każda grudka ziemi krwią męczeńską broczy
    To jest Służewiec, to nasze Termopile
    Tu leżą Ci, co chcieli bój do końca toczyć
    Nie odprowadzał nas tu kondukt pogrzebowy
    Nikt nie miał honorowej salwy ani wieńca
    W mokotowskim więzieniu krótki strzał w tył głowy
    A potem mały kucyk wiózł nas do Służewca.
    Z Jej imieniem na ustach zwyciężać lub zginąć
    Szliśmy w oddziałach Wilka i murach Starówki
    Pod Narwik, pod Tobruk, pod Monte Cassino
    By w tym piasku kres znaleźć żołnierskiej wędrówki..."

    anonimowy więzień Mokotowa

    Cmentarz na Służewcu
    Pomnik - kamień stanowi część pomnika
    Męczenników Terroru Komunistycznego 1944 - 56

    Teraźniejszość nie istnieje i nie może istnieć bez przeszłości.
    Nie ma twórczości bez pamięci. Pamięć gwarantuje wspólnotę
    i jedność, ale zabezpiecza przed stapianiem się w nicość.

    Jan Paweł II , Melbourne, Australia, 28 listopada 1986 r.
    Homilia podczas Mszy Św. dla Polonii australijskiej

Powrót do strony głównej

 

a